XỨ NẪU PHÚ YÊN

Những chiếc xe ngựa nay đã hiếm, nhưng còn ở làng quê tỉnh Phú Yên

Ngày này năm ngoái tôi về thăm Phú Yên, tôi cứ thắc mắc vì sao người ta hay gọi  xứ này là xứ “ Nẫu”. Và nhiều người ở Phú Yên cũng đã tự nhận” Tôi dân xứ Nẫu”. Tôi bèn lục tung tư liệu của ông “ Thánh” Google thì đọc được một đoạn như sau :

Tháp Nhạn

+… Hơn 400 năm trước, 3.000 lưu dân miền Thanh - Nghệ đã theo Phù Nghĩa hầu Lương Văn Chánh - được coi là vị khai quốc công thần của Phú Yên - vào đây mở cõi. Cha ông thuở nào đã gửi gắm nguyện ước về một tương lai giàu có và yên bình vào những tên làng, tên xã nơi biên viễn trời nam. Rất nhiều tên làng ở đây được bắt đầu bằng chữ Phú, chữ An. Do đặc điểm vùng đất mới còn hoang hóa, dân cư thưa thớt, các đơn vị hành chính ở đây có những nét đặc thù. Dưới cấp huyện có cấp thuộc, dưới thuộc là các đơn vị hành chính như phường, nậu. Nậu là tổ chức quản lý của nhóm nhỏ cùng làm một nghề, người đứng đầu gọi là đầu nậu, ví như "nậu nguồn" là nhóm người khai thác rừng, "nậu nại" chỉ nhóm người làm muối... Sau này, các đơn vị hành chính đó bị xóa bỏ, khái niệm "nậu" chỉ dùng để gọi người đứng đầu một nhóm người. Vùng Bình Định - Phú Yên không phân biệt rạch ròi cách phát âm, vậy nên “nậu” được đọc thành “nẩu” và sau này biến thành “nẫu”. Ngôn ngữ xứ Nẫu có nhiều từ rất độc đáo, đặc trưng không lẫn vào đâu được, cứ nghe đến “nẫu”, "dzẫy ngheng" (vậy nhé), "dzẫy á" (vậy đó) phát âm nặng trịch, chỉ thoảng qua cũng đủ khiến những người xứ nẫu đi xa chất chứa niềm nhớ quê.

Những chiếc xe ngựa nay đã hiếm, nhưng còn ở làng quê tỉnh Phú Yên

+ Người Phú Yên thường phát âm ra âm sắc rất nặng của người dân vùng duyên hải miền trung như chứa gió biển và cát nóng, thể hiện đậm đà khí chất dân xứ Nẫu: cần mẫn, hiền lành, mà dí dỏm, phóng khoáng,…+

Tôi nhiều lần đến Phú Yên, chung qui lại là do tôi yêu mến xứ này, xứ mà người ta còn gọi theo tên một bộ phìm “hoa vàng cỏ xanh" .  Những đia danh tôi đã từng đến như Gành Đá Đĩa, nhà thờ Bằng Lăng, đầm Ô Loan; vịnh Xuân Đài,  vịnh Vũng Rô; thăm làng chài với nghề câu cá ngừ đại dương, đi dọc con sông Ba…Chuyến đi tháng 11 năm nay, tôi quyết định đi ngược về miền núi Phú Yên với huyện trồng lúa Phú Hòa. Bởi anh cũng biết lịch sử từ xưa đến nay Phú Yên vẫn là một vựa lúa lớn nhất vùng cực nam Trung bộ của VN.Thich nhất vẫn là hình ảnh những những con kênh, mương chạy dọc theo chân những thửa ruộng khô, nhưng ngôi làng quê ngói đỏ và những lũy tre làng và yêu nhất khi bắt gặp những cụ ông, cụ bà và những cô gái miệt quê chân chất, hồn hiên khi biết tôi chụp ảnh.Họ đều cười khanh khách nghe vang trời...

Nông thôn Phú Yên bây giờ tuy vẫn còn nghèo những đã khởi sắc với những con đường nhựa thẳng tênh. Và, tôi đã bắt gặp làng nghề bó chổi MỸ THÀNH nằm ở xã Hoà Thắng, huyện Phú Hòa 

Thôn nữ xứ lúa của Phú Yên

+ Nghề bó chổi (từ nguyên liệu cọng dừa và đót) ở thôn Mỹ Thành, tồn tại và phát triển trên 50 năm dưới hình thức các hộ tự bỏ vốn mua nguyên liệu, tự tổ chức sản xuất và tìm thị trường tiêu thụ.

 Theo số liệu khảo sát mới đây, Mỹ Thành hiện có 243 hộ, trong đó 115 hộ làm nghề bó chổi với tổng số 350 lao động. Thu nhập trung bình từ 600.000- 800.000 đồng/người/tháng. Lực lượng chính của làng nghề là lao động nữ. Hiện nay, sản phẩm của làng nghề này có thị trường tiêu thụ khá rộng, mang lại thu nhập chính cho người dân. Cây chổi đót Mỹ Thành bây giờ có mặt ở khắp các tỉnh Nam Trung Bộ. Trước đây, chổi đót được sản xuất nhỏ lẻ với số lượng ít và chỉ tiêu thụ ở chợ Tuy Hòa hoặc bán dạo thôi. Nhưng nhờ sự nỗ lực tìm kiếm của các hộ sản xuất, thị trường đã được mở rộng. Bây giờ nhà nào cũng tìm được mối riêng cho mình nên chỉ tập trung sản xuất và giao hàng càng nhiều càng tốt. Người dân làng nghề cho biết bây giờ không phải lo đầu ra nữa, chỉ lo làm sao có nhiều vốn để mua đót về trữ, sản xuất quanh năm

.  

PHÚ YÊN - XỨ "NẪU" VẪN LÀ MỘT ĐỊA CHỈ TÔI THÍCH ĐẾN CHO ĐẾN TẬN BÂY GIỜ....

“Phong bì” là tất cả?

Thầy Đào Tuấn Đạt.

Thứ hai, 19/11/2018, 15:25 (GMT+7)

http://quochoi.org/xin-dung-de-mot-nua-giao-vien-hoi-han-vi-nghe-da-chon.html

(Xã hội) - Là một người giáo viên lâu năm, tôi chẳng bao giờ muốn tin vào con số thống kê “một nửa giáo viên hối hận vì nghề đã chọn”. Có thể đó là một thống kê chưa đủ tin cậy vì chỉ mới thực hiện trên tổng số 500 người mà còn không nói rõ cách chọn mẫu để phỏng vấn khảo sát. Mặc dù vậy, con số ấy cũng khiến chúng ta không thể chối bỏ được thực tế rằng, có một tỷ lệ không nhỏ giáo viên đã nản 

Đi tìm nguyên nhân, thì chắc chắn chẳng thể nào tránh khỏi cụm từ “chế độ đãi ngộ” chưa thỏa . “Đến bao giờ giáo viên sống được bằng lương?” vẫn là một câu hỏi làm ray rứt xã hội. Thậm chí, đồng nghiệp tôi thường nói đùa rằng, “lương sư hưng quốc” (người thầy tốt thì đất nước sẽ hưng thịnh) nên hiểu theo nghĩa là lương của thầy mà tốt thì đất nước sẽ hưng thịnh. Nói vậy để chia sẻ tâm tư của nhiều thầy cô giáo đang vật lộn với thử thách cơm áo gạo tiền, cùng mức lương mới vào nghề trên dưới 2 triệu đồng, đó là chưa kể đến một bộ phận giáo viên làm văn thư, thiết bị cả ngày nhưng mỗi tháng cũng nhận được từng đó. Trong khi đó, Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam đã từng công bố rằng: “Mỗi giáo viên phổ thông phải làm tới 10 đầu việc, thời gian lao động 60-70 giờ/tuần, trong khi có đến 50% giáo viên được hưởng lương dưới mức bình quân“.

Thầy Đào Tuấn Đạt của trường THPT Anhxtanh (Hà Nội) đã khiến nhiều người bất ngờ khi đăng tải dòng trạng thái trên trang cá nhân: “Đừng tặng hoa, đừng tặng quà mà hãy tặng chúng tôi thật nhiều phong bì nhân ngày 20/11!”. Sau đó đã cùng các em học sinh phát động phong trào gây Quỹ chăn ấm

Nhiều người nghĩ rằng, giáo viên là một nghề nhàn nhã nên thu nhập thấp cũng là điều dễ hiểu. Được bao nhiêu người hiểu cho nỗi khổ của chúng tôi? Áp lực từ phía học sinh, các bậc phụ huynh, cán bộ quản lý giáo dục, xã hội,… đó là chưa kể khi đổi mới chương trình dạy học đòi hỏi năng lực của đội ngũ giáo viên cũng phải cải thiện, rồi phải nỗ lực ngày đêm để được vào biên chế nếu như không muốn nhận mức lương hợp đồng ít ỏi. Dường như mọi thứ đều đổ lên đầu của những người thầy người cô. PGS.TS Trần Kiều – Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam cho biết, một tổ chức ở Mỹ chọn 8 nghề áp lực nhất và nghề giáo viên xếp ngang phi công, chữa cháy, y tế. Thế nên trên con đường khai trí cho các thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước, đã có không ít thầy cô cam chịu tha hóa.

Tuy nhiên, vẫn còn đó những người thầy lặn lội đường xa nơi vùng cao khó khăn, thiếu thốn để đem con chữ đến với học trò. Những ngôi trường dột nát, bảng đen phấn trắng còn không được đảm bảo để dạy học trò, nói gì đến phòng học với đầy đủ thiết bị nghe nhìn đa phương tiện. Nhưng thầy cô không hề nản lòng nhụt chí, vẫn an nhiên đem hiểu biết của đời mình trao lại cho những đứa học trò bé nhỏ.

Vốn đã quen mắt với những lớp học khang trang, đầy đủ tiện nghi ở những lớp học chốn thị thành. Những hình ảnh đơn sơ, những lớp học vắng vẻ chốn vùng cao khiến dấy lên nỗi niềm xúc động nghẹn ngào.

Cô Phùng Thị Huyền (giáo viên mầm non ở Huổi Lếch, Mường Nhé, Điện Biên) xúc động chia sẻ: “Bọn trẻ khổ như thế mà thầy cô không kiên trì bám trụ lại được thì thấy có lỗi với dân, với học trò. Nhiều người đã nghĩ như thế để vượt qua những khó khăn, thiếu thốn không thể nào kể hết được“. Đó cũng là nỗi lòng của cô Lê Thị Hằng (giáo viên trường tiểu học Đồng Lương, Lang Chánh, Thanh Hóa): “Những chia sẻ của các thầy cô ở nhiều vùng miền khiến tôi hiểu họ cũng như tôi, cũng đang phải khắc phục rất nhiều khó khăn, thiếu thốn để bám trụ với nghề, để dạy dỗ những đứa trẻ thiệt thòi. So với biết bao khó khăn, gian khổ của hàng ngàn giáo viên khác, tôi nghĩ mình chỉ là hạt cát nhỏ bé thôi. Vì thế, cố gắng được đến đâu, tôi vẫn tiếp tục, không đòi hỏi gì cả!“. Con chữ có thể không nuôi nổi những đứa trẻ ấy một ngày, nhưng lại có đủ năng lượng để đem những đứa trẻ đến một tương lai tốt đẹp hơn so với cuộc sống hiện tại của chúng, dù có thể chỉ là tốt hơn một chút thôi.

Cô Lê Thị Hằng (giáo viên trường tiểu học Đồng Lương, Lang Chánh, Thanh Hóa) với chia sẻ: Mình chỉ là hạt cát thôi!

Vẫn luôn có những người thầy, can đảm chuyển đến cộng đồng thông điệp “hãy tặng chúng tôi thật nhiều phong bì” nhân ngày Nhà giáo Việt Nam, mà thật ra là không phải để vụ lợi cho bản thân. Họ nghĩ đến những người đồng nghiệp và học trò nơi vùng cao phải đến trường trong ngày đông lạnh giá. Họ muốn chuyển đổi giá trị lung linh đầy cảm xúc của những bó hoa tươi đắt tiền trong ngày 20/11 ở chốn đô thị thành những tấm chăn chia sẻ chút ấm áp của nghề giáo với đồng nghiệp và học trò vùng cao.

Thật may mắn là xã hội Việt Nam vẫn luôn dành những tình cảm tốt đẹp cho thầy cô, kể cả khi thực tại cuộc sống bộc lộ ra không ít câu chuyện buồn của nghề dạy học. Nhưng xin đừng tin những kẻ đã cam chịu tha hóa mà hãy tin vào những người thầy người cô đang giữ trong mình ngọn lửa chưa bao giờ tắt của sứ mệnh giáo dục. Xin hãy tin tưởng vào những người thầy đang lặn lội mỗi ngày ở vùng cao, vùng sâu vùng xa để vững tâm ủng hộ họ tiếp tục dấn thân trên hành trình hướng đạo học trò. Và xin đừng trách những giáo viên không ngại bày tỏ hối hận vì nghề đã chọn. Họ không phải quên mất giá trị xã hội và nhiệm vụ của nghề giáo đâu mà có lẽ chỉ là họ đã đuối sức. Đơn giản, bất cứ ai cũng có thể đuối sức trên một con đường dài mà thử thách của miếng cơm manh áo dường như không có triển vọng thay đổi.

Giá mà chúng ta không để nhiều giáo viên rơi vào tâm trạng bi quan đến thế. Giá mà chúng ta có thể dành cho giáo viên một chế độ đãi ngộ xứng đáng hơn so với sứ mệnh đặc biệt mà họ đang gánh vác để mỗi ngày đến lớp, họ có thể an nhiên sống trọn vẹn với công việc dẫn dắt các trò.

Cũng gần đến ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, tôi xin chúc các anh chị em đồng nghiệp có thật nhiều sức khỏe để tiếp tục theo đuổi đam mê và cống hiến cho sự nghiệp trồng người cao cả.

Bạn đọc Nhật Hạ