LANG THANG: NHỮNG CHUYẾN PHÀ Ở NAM BỘ

Mấy hôm nay tôi đọc thông tin biết được rằng mạng lưới giao thông đường bộ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đang dần khép kín, bến phà ngang trên các nhánh sông Cửu Long cơ bản không còn. Một tin vui cho sự phát triển của vùng đất Nam bộ. Nhưng tôi lại không vui lắm bởi liên tưởng đến số phận của những con Phà khi mà những năm tháng LANG THANG nơi này tôi thích những chuyến phà qua những con sông. Với tôi, những con Phà dù đó là những con phà nhỏ, hay lớn, dù đó là những chuyến phà ngày hay đêm đều mang đậm bản sắc Nam bộ từ khi xứ “ Nam Kỳ Lục Tỉnh” được hình thành hàng trăm năm trước. Có hàng vạn lời ca, tiếng hát, bài thơ, truyện…viết về những con phà ở Nam bộ đã hình thành từ những con Phà này.

Một nhà thơ ở hải ngoại Nguyễn Gia Linh đã viết trong bài thơ “Dòng Sữa Mẹ (Cửu Long Giang)”

“Trở về qua bến phà xưa

Qua dòng sông Cửu, chiều mưa ngập ngừng

Thấy phà nước mắt rưng rưng

Nhớ người Mẹ yếu khòm lưng đợi chờ

Mẹ nuôi chín đứa con mơ

Mẹ đem no ấm vung bờ miền Nam

Lúa thơm khói tỏa chiều lam

Cá tôm tràn ngập xóm làng quê tôi

Bến phà Mỹ Thuận đây rồi

Người dân buôn bán đứng ngồi không yên

Nào đây khóm, dứa, cam hiền

Bưởi ngon, xá lỵ của miền Hậu giang

Tiếng rao em bé bán hàng

Pha cùng tiếng máy dòn tan của phà

Làm tăng sức sống dân ta

Cũng như nước đục phù sa vung bồi

Lục bình theo kiếp nổi trôi

Qua miền đất Vỉnh lại rời Cần Thơ

Long Xuyên đất hứa đợi chờ

Là con của Mẹ ước mơ phải thành

Đi qua mấy cánh đồng xanh

Thấy dân trù phú, đậm tình quê hương

Hỡi người cố giữ tình thương

Cố đem trang trải khắp phường thôn trang

Đem tình vung khắp xóm làng

Là con đã đáp lời vàng Mẹ khuyên

An Hòa bến bắc dịu hiền

Người dân mua bán trên thuyền trên sông

Đò mua đò bán theo dòng

Phà qua phà lại nối vòng tay ôm

Nối liền Đồng Tháp chiều hôm

Là nơi đã bị đạn bom tơi bời

Giờ đây dân đã quên rồi

Chỉ lo xây đắp vung bồi quê ta. “

(Bordeaux, ngày 29-10-95)

Tài liệu viết rằng- Phà hay bắc (phương ngữ Nam bộ, gốc tiếng Pháp: bac) là một chiếc tàu thủy (hoạt động trên sông hoặc ven biển) chuyên chở hành khách cùng phương tiện của họ trên những tuyến đường và lịch trình cố định. Có phà chỉ chuyên chở người, nhưng cũng có loại phà được thiết kế để chở tàu lửa hay xe hơi. Phà là một trong những phương tiện vận tải hữu ích nối liền nhiều điểm với nhau ở những thành phố vùng sông nước và, trong nhiều trường hợp, rẻ hơn nhiều so với việc xây dựng cầu hay đường hầm.

MỘT SỐ BẾN PHÀ Ở NAM BỘ

-Bến phà Mỹ Thuận qua sông Tiền, thường gọi là bến bắc Mỹ Thuận, nay không còn hoạt động vì tại đây đã xây cầu Mỹ Thuận qua sông.

-Bến phà Cần Thơ qua sông Hậu, thường gọi là bắc Cần Thơ, hiện nay là bến phà lớn nhất Nam Bộ. Hiện nay đã ngừng hoạt động do cầu Cần Thơ được khánh thành vào ngày 24/04/2010.

-Bến phà Rạch Miễu bắt qua sông Tiền, nối Bến Tre và Mỹ Tho là bến phà khá hiện đại, do có Đan Mạch tài trợ đóng các phà mới, hiện nay không còn hoạt động vì tại đây đã xây dựng xong cầu Rạch Miễu năm 2009. Ngoài ra Bến Tre còn có phà Cổ Chiên.

- Bến phà Thủ Thiêm vượt sông Sài Gòn, nối quận 1 và quận 2 của Sài Gòn, nay không còn hoạt động vì tại đây đã có cầu Thủ Thiêm và hầm Thủ Thiêm để vượt sông

- Bến phà Hàm Luông qua sông Hàm Luông, nối Bến Tre và Trà Vinh, nay không còn hoạt động vì tại đây đã xây xong cầu Hàm Luông qua sông

- Bến phà Cổ Chiên qua sông Cổ Chiên, nối 2 tỉnh Trà Vinh và Bến Tre, nay không còn hoạt động vì tại đây đã xây xong cầu Cổ Chiên qua sông

-Bến phà Mỹ Lợi qua sông Vàm Cỏ, nối 2 tỉnh Long An và Tiền Giang, nay không còn hoạt động vì tại đây đã xây cầu Mỹ Lợi qua sông

- Bến phà Trà Ôn qua sông Măng Thít, nối 2 huyện Bình Minh và Trà Ôn của tỉnh Vĩnh Long nay không còn hoạt động vì tại đây đã xây cầu Trà Ôn năm 2013.