Bà Giao Phan: Có thể
nói tàu Gerald Ford, còn gọi
là CVN-78, là hàng không mẫu
hạm tối tân nhất trên thế giới hiện
nay.
Tôi chỉ
đề cập đến 5 thứ
quan trọng nhất làm cho chiếc Ford này nổi bật mà chưa
một quốc gia nào khác trên thế giới có thể
làm được.
Thứ nhất, ngoại trừ
Hoa Kỳ, chưa có một quốc gia nào trên thế
giới có loại hàng không mẫu hạm có hệ
thống giúp máy bay cất cánh bằng điện từ
- electro-magnetic aircraft launch system, gọi
tắt là EMALS; và một hệ thống
hãm đà tối tân khi máy
bay đáp lại - advanced
arresting gears, gọi tắt là AAG.
Cả hai
hệ thống này thay cho hệ thống cũ chạy
bằng hơi nước, nên giúp cho việc
cất cánh cũng như hạ cánh được
nhanh chóng và dễ dàng hơn.
Thứ
hai là tàu được xây dựng theo thiết kế mới
nhất chưa từng có trong vòng 40 năm qua. Chiếc Ford là hàng không mẫu hạm đầu
tiên có hệ thống phát năng lượng tối cao nhất,
tối tân nhất, có khả năng sản xuất
một nguồn lực điện
gấp 3 lần so với loại
Nimitz.
Vì lý do này, các chuyên viên xây dựng chiến
hạm mới có thể loại
bỏ được hệ thống
phát điện bằng hơi nước
thường được sử dụng
trong quá khứ và có chi
phí bảo trì cao.
Thứ
ba, để giúp tàu Ford có
thể hoàn thành nhiều phi vụ trong một
ngày hơn loại hàng không mẫu hạm Nimitz, hay nói cách khác là có khả năng chiến đấu vũ bão hơn
các chiến hạm khác, chúng tôi có một số sáng kiến
về phi đạo.
Thí dụ
như thay đổi kích thước và vị trí của
những khu vực trên phi đạo bằng cách cắt
bớt số thang máy di chuyển máy bay, từ 4 xuống 3. Hoặc
là có thang máy chuyển vận khí giới để có thể
di chuyển vũ khí từ nhà kho đến khu máy bay đậu và phi đạo. Điều đó, cách di chuyển
cũng làm cho nhanh hơn.
Một điều nữa chúng tôi học
ở phương pháp áp dụng trong những cuộc đua xe drift car, thì tập trung mọi
hoạt động tiếp vận
và hỗ trợ máy bay ở ngoài phi đạo để làm sao cho máy bay được di chuyển
nhanh hơn.
Thứ tư là intergrated warfare system
- hệ thống tác chiến hợp nhất
- bao gồm những kỹ thuật
tối tân nhất. Có radar 3 chiều, 3-dimension, rồi hệ thống
thông tin, rồi kiểm soát và chỉ huy để có thể
nâng cao khả năng chiến đấu được
hữu hiệu hơn.
Cuối
cùng, một cái rất quan trọng nữa là chúng tôi không quên chăm sóc cho hàng ngàn
thủy thủ làm việc ngày đêm trên chiến
hạm. Nên hệ thống máy lạnh
cũng tối tân được trang bị trên chiếc Ford để thủy thủ
có thể có một nơi ăn ở
cho thoải mái, có thể hít thở không khí trong lành mà không bị hại môi trường.
Với tất cả sự
thay đổi mới mẻ này, chiến
hạm Ford có thể hoạt động
hữu hiệu hơn, với
ít nhân lực hơn.
So với
chiếc Nimitz, chúng tôi
tiết kiệm được 600 người
vì bảo trì và sửa chữa cũng giảm.
Điều này giúp cho ngân quỹ quốc gia của
Mỹ có thể tiết kiệm
được khoảng 4 tỷ đôla trong vòng 50 năm là thời gian hoạt động của
chiếc Ford.
VOA: Xin hỏi
bà tổng nhân lực dự kiến
trên tàu Ford là bao nhiêu nghìn người
so với tàu lớp Nimitz?
Bà Giao Phan: Khoảng
4.600, tổng cộng là vừa thủy
thủ lẫn air wing [đội ngũ nhân lực của các hoạt
động bay].
Như
chiếc Nimitz thì có khoảng 3.290 người [là thủy thủ], thì chiếc
Ford chỉ có 2.600 thôi.
Rồi
cái air wing, chiếc
Nimitz có khoảng 2.270 người, thì chiếc Ford khoảng 1.758.
VOA: Hiện
nay, không có nước nào
trên thế giới có thể sánh ngang Hải
quân Mỹ, và có thể trong 1 thập kỷ nữa
cũng không có nước nào
sánh bằng được, ngay cả khi nước Mỹ
chỉ dùng các hàng không mẫu hạm lớp
Nimitz. Vậy, tại sao nước Mỹ
lại cần phải xây dựng
lớp hàng không mẫu hạm mới?
Bà Giao Phan: Câu hỏi
này hay lắm. Hàng không mẫu hạm là trọng
tâm của việc tăng cường sức mạnh
của Hải quân Hoa Kỳ trong thế kỷ tới.
Tàu Gerald Ford được
xây dựng thật tối tân để
đối phó những thử thách hiện
nay, hay những thử thách mà chúng ta không biết trước.
Tôi cũng muốn
nhắc lại Nimitz là loại được chế
tạo trong thập niên 50 hay 60 [của thế kỷ
trước]. Loại đó đã phục vụ tốt
và có khả năng điều khiển máy bay kiểu
xưa lẫn hiện nay.
Nhưng
Hải quân Hoa Kỳ nhận thấy Nimitz sẽ
không được cải tiến để
đối phó với những thử
thách đòi hỏi trong tương lai.
Có một
thí dụ là mình đi mua một chiếc xe hơi
cách đây 20 năm. Mình có săn sóc, bảo
trì rất tốt, có hư gì thì mình sửa,
nhưng mà cái xe của mình cũng là chiếc xe nghe cassette, rồi dùng loa để nghe âm thanh stereo thường thôi.
Bây giờ
ai cũng muốn nghe CD, rồi dùng bluetooth để nói chuyện không cầm điện thoại
xách tay, rồi muốn có máy navigation [chỉ đường trên bản
đồ điện tử] thẳng
trên xe mà không phải cầm bản đồ
giấy như xưa.
Thì dù xe mà tốt
cách mấy mình cũng phải đổi qua xe hoàn toàn mới để
có những tiện nghi như vậy. Thì tàu lớp
Ford cái concept [khái niệm]
cũng giống như vậy.
Tổng
Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ, ông John Richardson, đã tuyên bố rằng “Những
lợi thế Hải quân Hoa Kỳ đang có hiện nay từ
Thế chiến II sẽ nhanh chóng biến
mất nếu chúng ta không quyết tâm tận dụng
triệt để các tiến bộ
tuyệt đỉnh về kỹ
thuật. Chúng ta không thể chờ 10 năm hay 15 năm sau, mà phải bắt đầu
áp dụng các sáng kiến ngay từ bây giờ. Chúng ta phải
có chiến hạm có nhiều khả năng về
tác chiến, cần phải có hệ
thống thám thính tối tân hơn, đạn
dược phải bắn xa hơn,
có các vũ khí, năng lượng
để Hải quân Hoa Kỳ tiếp tục giữ
vị trí hàng đầu thế giới”.
VOA: Lớp
hàng không mẫu hạm mới này sẽ
có vai trò như thế nào trong việc thể hiện
sức mạnh của Mỹ
trên thế giới?
Bà Giao Phan: Hàng không mẫu
hạm như một thành phố
riêng ở ngoài biển cả. Mỗi
hàng không mẫu hạm ra đi mang theo không chỉ những phản
lực cơ, trực thăng, mà còn mang theo cả các bộ phận
phòng bị với nó. Tàu có thể hoạt động
độc lập từ hải
phận quốc tế.
Hàng không mẫu
hạm có thể giúp các vị tư lệnh
tối cao của Hoa Kỳ có một vũ khí tuyệt đỉnh. Họ
có thể ra lệnh cho nhiều phi vụ. Máy bay sẽ
được phóng ra liên tục, như Hoa Kỳ đã từng
làm trong cuộc chiến Iraq, khi mà chiếc CVN-75 Carl Vinson thả bom xuống Iraq.
Lúc đó, Hoa Kỳ không có nhiều
căn cứ không quân ở Trung Đông, nhưng nhờ có hàng không mẫu
hạm, không quân Hoa Kỳ vẫn có thể tung ra những
vụ tấn công đáng kể từ những
hàng không mẫu hạm.
Để biểu dương sức
mạnh không quân trên thế giới mà không cần
phải xin phép một quốc gia nào khác cả,
không cần xin phép để hạ cánh trên lãnh thổ,
hay là sử dụng không phận của quốc
gia đó. Nói tóm lại, đây
là một cách để phô trương quyền
lực của Hoa Kỳ.
Nhưng
còn một điểm nữa mà tôi muốn
nói là ngoài tác chiến,
còn có một nhiệm vụ khác là hỗ
trợ các việc cứu nạn
nhân đạo.
Chúng ta thấy
gần đây các hàng không mẫu hạm đã có mặt
trong việc cứu dân Haiti lênh đênh trên biển, hay cứu giúp các vùng đất bị tai họa
khác.
VOA: Là Tổng
Giám đốc Điều hành chương trình về hàng không mẫu hạm của
Hải quân Mỹ, xin bà cho biết trong công việc giám sát việc đóng con tàu rất vĩ đại này, có những
thử thách gì lớn nhất mà bà đã trải
qua? Và với thành tựu là con tàu này đã ra khơi, đã được bàn giao cho Hải
quân Mỹ, bà thấy có điều gì bà hãnh diện
nhất trong dự án này?
Bà Giao Phan:Tôi làm cho Program Executive Office-Aircraft
Carrier, tạm dịch là Cơ quan Điều
hành Chương trình Hàng
không Mẫu hạm. Đây là một cơ quan ở
trong Hải quân Hoa Kỳ.
Cơ
quan của tôi đảm nhiệm tất
cả các việc liên quan đến hàng không mẫu hạm, từ
A tới Z. Từ lập kế
hoạch, thiết kế, xây dựng,
bảo trì, sửa chữa, tóm lại,
từ đầu chí cuối.
Bà Giao Phan, Tổng
Giám đốc Điều hành, Cơ quan Điều hành Chương trình Hàng không Mẫu hạm, Hải
quân Hoa Kỳ
Người
lãnh đạo cơ quan của tôi là một
vị tướng 2 sao của Hải quân là Đề
đốc Brian Antonio. Tôi là
vị phó của vị này, đứng
vị trí thứ hai, là quan chức dân sự cao cấp
nhất trong tổ chức, với
chức vụ tạm dịch
là Tổng Giám đốc Điều hành. Chúng tôi có ngân sách 40 tỷ đôla để điều
hành.
Thử
thách khó khăn nhất đối với tôi trên đoạn
đường dài mấy năm qua là làm sao có thể xây được một
chiến hạm tối tân nhất
trên thế giới với những
hệ thống công nghệ và máy móc mà vẫn giữ được
trong ngân quỹ được ấn định,
mà phải bàn giao cho quân
đội Hoa Kỳ đúng kỳ hạn.
Hàng ngàn người
làm việc với nhau trong một thời gian lâu, áp dụng
các kỹ nghệ tối tân nhất
để thành hình một chiếc tàu, chúng tôi phải
đem ra khơi chạy thử coi máy móc chạy
có đúng như mình thiết kế không. Chúng tôi rất
là mừng là tàu thành công
trên mọi khía cạnh.
Máy chạy
tốt. Mới đây, máy bay được phóng ra và đáp lại trên tàu với dàn phóng điện từ EMALS và AAG, đem lại kết
quả rất là mỹ mãn như
được mong đợi.
Cho nên tôi rất
hãnh diện với sự chăm chỉ,
tận tụy, kiên nhẫn và bền bỉ
của các nhân viên trong
quân đội lẫn dân sự, từ
kỹ sư cho đến người
thợ xây tàu trong mấy năm qua.
Tất cả hi sinh rất nhiều về
đời sống gia đình để có kết quả
mỹ mãn như ngày hôm nay.
|
Tượng Tổng thống Ford (1913-2006) trong khoang chứa máy bay trên hàng không mẫu hạm USS Gerald R. Ford |
Còn riêng bản
thân tôi, tôi cảm thấy rất hãnh diện
và được vinh dự tham gia trong việc xây dựng hàng không mẫu
hạm Gerald Ford.
Đây là một
cơ hội cho tôi trả ơn Hoa Kỳ, nhất
là Tổng thống Ford, vì tổng thống này đã tạo
cơ hội cho gia đình chúng tôi được vào Mỹ hơn 40 năm trước
đây, năm 1975 đó.
Hàng không mẫu
hạm đại diện cho Hoa Kỳ, là nơi
cung cấp niềm hy vọng và tạo
cơ hội cho những người thiếu
thốn, không có điều kiện.
Gia đình tôi qua Mỹ
khi đó chỉ có vài trăm
đôla trong túi. Cha mẹ
tôi phải làm mọi công việc lao động để
nuôi 9 người con để học hành thành tài.
Cơ
duyên lại đưa đẩy cho tôi phục
vụ quân đội Mỹ, lại
được làm trong ngành chế tạo hàng không mẫu
hạm.
Cách đây 40 năm, cha tôi và bác tôi được hàng không mẫu
hạm Midway cứu qua đây.
Ngày nay cách trả
ơn quý báu nhất là chiếc tàu Ford này tôi giúp để thành hình, sẽ tiếp tục
tác chiến hay làm việc cứu trợ
nhân đạo như ngày xưa giúp gia đình tôi. I’m very proud of that [Tôi
rất tự hào về điều
đó].
VOA: Xin cảm
ơn bà đã dành thời gian trả lời đài chúng tôi!
( BÀI ĐĂNG NHẰN SỰ KIỆN 1 TÀU SÂN BAY CỦA MỸ SẼ VIẾNG THĂM VIỆT NAM NĂM 2018)