LANG THANG: CÂU CHUYỆN CÁ TRA….

Thu hoạch cá Tra

Ở đồng bằng sông Cửu Long thật ra có ba câu chuyện đang nói về khìa cạnh kinh tế. Một là cây lúa, hai là con tôm và ba là con cá tra. Nhiều năm liền tôi rong ruổi suốt đồng bằng SCL chỉ loay hoay chụp và viết về những câu chuyện này. Sở dĩ hôm nay tôi nhắc chuyện “ CON CÁ TRA” vì mấy ngày nay cái ông truyền hình cứ ra ra về câu chuyện con cá tra về vần đề giống, nuôi cà bền vững...Và, nhìn chung nghề nuôi cá tra đang ăn nên làm ra được vì xuất khẩu được, nhất là Mỹ và EU.

Làng bè Cá Tra ở Châu Đốc - An Giang

Cá Tra giống

Có một dạo vào năm 2010, tôi đang đi làm bài vở ở đồng bằng, ông tòa soạn Báo ảnh Việt Nam yêu câu làm sao “ có 1 bài chuyên đề về con cá tra vì thị trường Mỹ đang gây khó khăn về thuế suất mặt hàng cá tra, ca da trơn “ với lý do về giống và công nghệ chăn nuôi và bảo vệ môi trường…”. Tôi đã đi đến xứ Nha Mân ( Đồng Tháp) thăm liền các trai cá giống cá Tra tìm hiểu về quy trình nuôi khép kín xuất khẩu…bài được gởi ngay ra tòa soạn và chúng tôi gồm : Hữu Thành, Minh Quốc, Nguyễn Vũ Thành Đạt được khen thưởng bởi bài chuyên đề đã được “ đánh giá cao”. Hix.

Nhắc lại câu chuyện cũ để cho thấy rằng chuyện làm ăn kinh tế ở đồng bằng cho đến bây giờ vẫn loay hoay về câu chuyện về giống, về thức ăn, về nguyên liệu và thị trường xuất khẩu kéo dài mấy mươi năm nay vẫn là thời sự. Phải nhìn nhận rằng ngành nuôi cá tra ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tạo công ăn, việc làm cho hàng trăm nghìn lao động và đóng góp rất lớn cho ngân sách các tỉnh trong khu vực. Thế nhưng, thời gian qua, ngành cá tra xuất khẩu khu vực ĐBSCL đã có những biến động bất thường.Cũng như nhiều sản phẩm nông sản khác, mặt hàng cá tra xuất khẩu thời gian qua chủ yếu phát triển theo hướng tự phát. Sự không đồng bộ trong quy hoạch đã dẫn đến sự tăng trưởng ồ ạt từ vùng nuôi, người nuôi đến doanh nghiệp mà không có một tầm nhìn thị trường, khiến con cá tra xuất khẩu rơi vào cảnh thăng trầm.

Hầm nuôi cá Tra ngay trên tàu

Nặng quá

Ngay từ cuối những năm 1990, vùng đồng bằng sông Cửu Long đã bắt đầu phát triển nghề nuôi cá tra, ba sa (đều thuộc bộ cá da trơn, họ Pangasiidae) tại khu vực đầu nguồn sông Hậu, sông Tiền tại hai tỉnh An Giang và Đồng Tháp. Do thổ nhưỡng thuận lợi, lúc bấy giờ con cá ba sa nuôi bè có chất lượng thịt thơm ngon, giàu dinh dưỡng. Tại khu vực ngã ba sông Châu Đốc đã hình thành làng bè, lúc đỉnh điểm đến hơn 3.000 chiếc. Thế nhưng cho đến bây giờ toàn tỉnh An Giang, toàn tỉnh hiện còn 954 ha diện tích mặt nước nuôi cá tra xuất khẩu, sản lượng cũng chỉ vỏn vẹn 367 nghìn tấn. Ngay ở tỉnh Đồng Tháp một trung tâm cá Tra ở đồng bằng hiện có 1.226 cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cá tra, trong đó 76 cơ sở sản xuất và 1.150 cơ sở ương nuôi. Trong năm 2016, toàn tỉnh sản xuất được 12,71 tỷ con, thấp hơn cùng kỳ năm 2015 đến 4,14 tỷ con. Cá tra giống là 0,96 tỷ con, thấp hơn năm 2015 là 0,65 tỷ con. Nguyên nhân chính vẫn do giá cá tra xuống thấp, kéo dài cho nên nhiều cơ sở tạm ngưng sản xuất hay chỉ sản xuất cầm chừng.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có bốn tỉnh: Sóc Trăng, Vĩnh Long, Bến Tre, Đồng Tháp đã ban hành quy hoạch về vùng nuôi cá tra. An Giang, Tiền Giang, Hậu Giang, Cần Thơ và Trà Vinh đã hoàn thiện công tác rà soát và trình UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch vùng nuôi. 9 trong số 10 tỉnh khu vực ĐBSCL có nuôi cá tra cấp mã nhận diện ao nuôi thuộc vùng nuôi với 4.785 ao cá tra thương phẩm,; trong đó 47,38% thuộc về hộ cá thể, 51,95% thuộc về doanh nghiệp, còn lại thuộc các hợp tác xã. Tổng diện tích cá tra toàn vùng đạt 4.552 ha, sản lượng đạt 1,047 triệu tấn.

Mùa thu hoạch cá Tra

Quy trình ươm giống cá

Thời tôi làm báo ở đây, hình ảnh mùa thu hoạch con cá tra luôn là những ảnh đẹp để cảm nhận. Tôi cứ lặn lội đến những vùng nuôi cá thăm hỏi xem trại cá nào sắp thu hoạch là cứ đến chụp ảnh và ghi ghi chép chép. Rất may đến giờ tôi vẫn còn lưu lại những bức ảnh về một thời đi theo con cá Tra nay làm tập anbom để chia sẻ lên Blog LANG THANG nhằm nhớ về một vùng đất Phương Nam có nhiều sản vật quí.