Phan Rang, xứ nắng và gió

Phan Rang - Tháp Chàm là thành phố tỉnh lỵ của tỉnh Ninh Thuận. Sử sách có ghi lại rằng vùng đất này từng là kinh đô Panduranga của Vương quốc Champa cổ. Phan rang còn được biết là một thị xã cổ xưa nhất vì được thành lập theo đạo dụ của vua Khải Định ban hành ngày 4 tháng 8 năm 1917, tức đã 95 năm..Địa hình Phan Rang có nhiều rặng núi bao quanh phía Bắc, phía Nam, phía Tây khiến cho gió mùa Đông-Bắc và gió mùa Tây-Nam là những gió đem mưa tới bị ngăn cản lại trước khi thổi đến Phan Rang. Các rặng núi trọc quanh Phan Rang đều phản chiếu lại nhiệt vào giữa lòng đồng bằng nên khí hậu nóng. Độ ẩm trung bình hàng năm chừng 80% vào các tháng khô khan nhất là từ tháng 1 đến tháng 3 dương lịch. Vào các tháng này, gió thổi rất mạnh. Vì đặc điểm này mà dân địa phương thường ví von "Gió như Phang, Nắng như Rang". 

Giữa tháng 4 năm 1975, tuy tôi đã là một học sinh phổ thông lớp 10 bậc trung học nhưng vẫn còn mãi ham chơi. Máy bay, xe tăng, súng nổ đã gần kề nhà mà tôi vẫn ấp ủ những ước mơ hồng. Tôi còn nhớ như in: ông anh cả của tôi tay ôm đống quần áo chuẩn bị chui xuống căn hầm nhỏ sau nhà bổng la lớn..” boooommmm..”. Tai tôi lùng bùng, mắt nhìn không rõ chuyện gì xung quanh, chỉ thấy bụi ơi là bụi và cái mái nhà cổ của ông nội dựng ngược lên.( Sau này mới biết chiếc máy bay A 37 thả 2 trái bom nhằm đánh sập cầu Đô Vinh  ngăn chận xe tăng bộ đội lên phi trường Thành Sơn). Tiếng bom đã thực sự làm tôi chấm dứt những ước mơ để trở về hiện thực : chiến tranh.

 Ngày 16.4.1975 đáng nhớ vì quê tôi hết chiến tranh. Hai năm sau tức năm 1977 tôi bắt đầu cuộc sống  xa quê tận Saigon cho đến tận bi giờ- đúng 35 năm. Đi xứ người tôi hay bi người ta chọc” mày nói giọng phan rang phải không, nghe biết liền..” hoặc họ chê” ôi, cái xứ của mày nóng bỏ mẹ!” hay “ con gái Phan Rang cái mông to lắm vì đi bộ trên cát và hứng gió nhiều ”…Tất cả điều đó chỉ làm cho tôi thích thú với Phan Rang vì nơi khác không có khà khà..Thật ra “ lang thang” tôi nhiều nhiều lần về thăm quê với chiếc máy ảnh vẫn thấy Phan Rang có sức hút mãnh liệt nếu ai yêu nhiếp ảnh.

Nhờ nắng và gió mang đặc điểm khí hậu sa mạc nên Phan Rang có những món lạ. Ví dụ nơi này trồng tốt cây nho, hành, tỏi. nuôi được con cừu. Khắc nghiệt của thời tiết đã tạo nên cho vùng đất này nhiều thắng cảnh đạp như rừng khô hạn Núi Chúa, vịnh Vĩnh Hy, đồi cát Nam Cương…Tôi nghỉ, chính những khó nhọc, gian nan của cuộc sống nên đã tạo nên tính cách chịu đựng, chịu khó của con người Phan Rang. Tôi nghỉ vậy!